Phố cổ Hội An không chỉ là một trong những di sản văn hóa nổi tiếng của Việt Nam với những thắng cảnh thơ mộng, những công trình kiến trúc độc đáo và con người nồng hậu, mến khách mà còn có nền ẩm thực vô cùng phong phú và hấp dẫn với những món ăn nổi tiếng mang đậm nét du lịch văn hóa dân gian tại Hội An.
Đến với Hội An, ngoài những đặc sản của thành phố như Cao Lầu, hoành thánh, bánh bao, bánh vạc, bánh hến, bánh canh bột báng hay nạm mật … Hội An còn có rất nhiều món ăn truyền thống hấp dẫn như bánh bèo, hến trộn. , bánh xèo, bánh tráng … và đặc biệt là mì Quảng. Đúng như tên gọi, món bún này có nguồn gốc từ Quảng Nam. Mì Quảng cũng giống như phở và bún, đều được làm từ gạo nhưng lại mang một sắc thái và hương vị rất riêng biệt.
Để làm sợi bún, người ta dùng gạo ngon ngâm nước cho mềm, xay thành bột mịn, sau đó cho thêm phèn chua vào để sợi mì giòn và cứng rồi mới tráng mì. Khi mì chín, vớt ra để trên khay nướng cho nguội, thoa một lớp mỡ để mì không bị dính rồi thái sợi. Nước dùng mì được làm từ tôm, thịt lợn hoặc thịt gà, đôi khi được làm với cá lóc hoặc thịt bò. Nước dùng không cần màu mè hay nhiều gia vị mà phải trong và ngọt. Ở Hội An, mì Quảng được bán khắp nơi, từ quán ăn thành thị đến quán ăn nông thôn, đặc biệt là các quán mì trên phố. Với vị trí cửa sông ven biển, nơi gặp gỡ của các tuyến giao thông đường sông và cũng là nơi hội tụ kinh tế, văn hóa không gián đoạn trong nhiều thế kỷ, Hội An có nền ẩm thực đa dạng, độc đáo, mang sắc thái riêng biệt. Vùng đất nơi đây không có những cánh đồng bạt ngàn của vùng đồng bằng sông Cửu Long hay sông Hồng, nhưng bù lại Hội An có những cồn cát ven sông màu mỡ và những cánh đồng hẹp giàu phù sa. Môi trường biển này đã ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh hoạt, phong tục tập quán, nếp sống của cư dân địa phương, trong đó có thói quen ẩm thực. Trong bữa ăn hàng ngày của người dân Hội An, hải sản vẫn chiếm một phần lớn, và trên thị trường, lượng tôm, cua, cá ăn vào thường gấp đôi lượng thịt. Cá đã trở thành món ăn không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người dân Hội An và người ta quen gọi khu vực bán đồ ăn là chợ cá. Ngày nay, ở Hội An vẫn còn lưu giữ những phong tục tập quán ẩm thực của một số gia đình người Hoa. Vào các dịp lễ tết, cưới hỏi, họ thường nấu các món riêng như bún xào Phước Kiển, cơm Dương Châu, kim tiền kê, bánh xèo, v.v. Người Hoa đã góp phần không nhỏ vào sự phong phú của ẩm thực Hội An, đồng thời cũng là tác giả của nhiều món ăn đặc sản chỉ có thể tìm thấy ở nơi đây.
Một trong những món ăn đặc trưng và nổi tiếng nhất trong ẩm thực Hội An chính là Cao Lầu. Nguồn gốc của món ăn như tên gọi Cao Lầu ngày nay rất khó xác định. Hoa kiều ở Hội An không nhận đây là món ăn của họ. Một số nhà nghiên cứu Nhật Bản cho rằng Cao Lầu gần giống với món mì của vùng Ise, nhưng trên thực tế, hương vị và cách chế biến của Cao Lầu khác với món mì này. Sợi Cao Lầu được chế biến một cách rất công phu. Người ta ngâm gạo và lọc lấy nước trong, sau đó nghiền thành bột. Bột được dùng nhiều lần cho khô, dẻo rồi cán thành những miếng vừa ăn rồi cắt thành sợi mì. Cao Lầu không cần nước dùng, trang trí, thay vào đó là thịt, nước dùng, tôm béo và để bớt béo người ta dùng kèm với giá đỗ và rau sống. Khi bán, người ta tước sợi hủ tiếu, trút giải ra tô và thêm một lát bì lợn hoặc bì lợn, trút tép to vào, thêm một thìa tóp mỡ rán cho vào lò nướng bên cạnh. Trước đây, ở Hội An có những tiệm Cao Lầu rất nổi tiếng là Ông Cảnh và Năm Cô, từng đi vào câu nói dân gian: Hội An a Hà Uy Dị. Chùa Cầu, am Bổn, lầu cao Nam Cổ.
Có một món ăn ngon ở Hội An trong ngày Tết thường được đặt trên bàn thờ tổ tiên, đó là bánh tổ. Bánh Tổ và Cao Lầu là hai món ăn truyền thống, đặc trưng của “văn hóa ẩm thực” và là món ăn ngon, đặc sắc có từ hàng trăm năm nay của thành phố cổ Hội An. Như bánh tét, bánh chưng, bánh tét đều được nấu trước Tết. Thành phần gồm gạo nếp và đường. Bột nếp và đường được “sên” xuống đáy, lọc hết tạp chất sau đó cho thêm một chút nước gừng tươi để tăng thêm vị ngon. Sau đó cho bột vào khuôn, bên trong lót lá chuối khô. Đặc điểm của bánh Tổ Hội An là vừa mềm, vừa dẻo lại có vị đậm đà, thơm ngon, có thể để được lâu mà không sợ hỏng.
Nguồn: Sưu tầm